Karaman Ziraat Odası Başkanı Mehmet Bayram yaptığı açıklamalarda: “Türkiye'de köylülük ve çiftçilik birbirine karıştırılıyor. Köylülük bir yaşam biçimidir, çiftçilik ise üretim biçimi. Köylü profesyonel üretim yapsa bile amatör olarak diğer ihtiyaçları için de üretim yapar. Tavuğu, ineği, koyunu, bağı, bostanı vardır. Biten şey bu yaşam kültürüdür işte. Artık kimse para kazanamadığı işle uğraşmıyor. Amatör üretimin bitme noktasına gelmesi, köylerin terk edilmesi bugün yaşadığımız sorunların kaynaklarından bir tanesidir. Çünkü köy yaşamı süren kişi çiftçilik yapmasa bile kendi gıdasının bir bölümünü üretiyor, hatta şehirdeki yakınlarına bile gönderiyordu.”
“Şimdi herkes tüketici”
“Türkiye acilen yeni bir kırsal yaşam kültürü oluşturmalıdır. Bu, mevcut köyler ihya edilerek mi yapılır, yoksa çiftlik tarzı yeni bir model mi inşa edilir bilmiyorum ama şehirlerin sağlıksız büyüdüğü, sorunlarının çözümü için milyar dolarların akıtıldığı bu kısır döngüyü kırmak zorundadır.”
“En büyük sebeplerinden birisi kadınlar”
“Yeni neslin büyük çoğunluğu okuduğu(!) için köyde yaşamayı bırak kent merkezinde yaşayan çiftçiyle bile evlenmek istemiyor. Çiftçilikten milyonlar kazanmaktansa şehir asgari ücretle aç gezmeyi tercih ediyorlar. Kırsalı dolaştıkça, köylerimizde üreticilerimiz ile buluştukça, yol kenarlarında sebze meyve satan çiftçilerle ve hayvancılık yapanlarla konuştukça daha net anlaşılıyor ki, çiftçilerin bir sonraki kuşağı tarımda yok. Büyük çoğunluğun çocukları başka işlerde. Sebepler ne olursa olsun kırsalda köylerimizde yeni bir üretim modeli yeni bir dönüşüm hikayesi şart. Tarımsal hibe ve teşviklerden küçük ölçekli aile işletmeleri yeterince faydalanamıyor, TKDK gibi kurumların önce yatırım sonra hibe projelerine bu ölçekteki çiftçinin erişimi zor, Yönetimi toplulaştırana, üretimde birleşene, birlikte yönetene teşvik, destek odaklı yeni yaklaşımlar şart.
Sonuç olarak özetle, yeni bir yaşam modeli, yeni bir kırsal refah modeli, yeni bir genç çiftçi modeli, kırsalda dönüşümü sağlayamaz isek, hayvancılığı aile işletme odaklı kırsal faaliyetle birlikte yönetemez isek verilen emek ve çabalar arzu edileni vermeyecek. Geleceğin mesleği tarım ve hayvancılık böyle giderse birkaç yıl sonra tarlada çalışacak hayvanları otlatacak kimse kalmayacağından ekilen alanlar azalıyor, sebze alanları hayvan üretimi azalıyor, gençler başka sektörlere ilgi duyuyor köyler kırsal boşalıyor.” ifadelerini kullandı.