Bu yazıyı yazmama neden olan olayları değinmeden önce, bilgi ve bilgi kirliliği kavramlarına bir açıklık getirelim:
TDK’nin Türkçe Sözlüğüne göre, bilgi: 1.insan aklının erebileceği olgu, gerçek ve ilkelerin bütününe verilen ad, malûmat. 2. Öğrenme, araştırma veya gözlem yolu ile elde edilen gerçek, malûmat, vukuf.
Bilgi kirliliği nedir?
Gazete, dergi, radyo, TV, internet sitelerinin yayınlarını,
Dinliyoruz, izliyoruz, okuyoruz, görüyoruz. Giderek artan bilgi bombardımanı altında kalıyoruz. Bir yandan da düşünerek, yorumlayarak, kendimizle konuşarak kendi kendimizle bilgi üretiyoruz. Üretilen bilgi miktarı artarken, birli kirliliği de hızla artıyor. Aldığımız mesajların taşıdığı bilgi çoğunlukla eksik, yanlış, düzensiz, turtasız ve ilişiksiz bir hâlde karşımıza çıkıyor. Konuların çeşitliliğine bilgi eksikliği de eklenince içinden çıkılamaz bir bilgi kirliliği ile karşılaşıyoruz.
Aldığımız bilginin düzenlenmesi, doğrulanması, tekrarlanması, kirliliği azaltır. Başka bir ifade ile aldığımız bilginin kaynağının güvenirliği, bilginin test edilmesi/doğrulanması, diğer bilgi kaynakları ile karşılaştırma bilgi kirliliğini azaltır. ( bkz. WWW.PERFODA Kişisel Gelişim Hizmetleri )
Bilgi kirliliği ile ilgili genel bir açıklamadan sonra yazımıza konu olan ERMENEK adının nereden geldiği ilişkin açıklamalara bir bakalım:
Efendim, son yıllarda ilçemizdeki bazı kurum ve kuruluşların internet sitelerinde Ermenek adının, kahraman anlamına gelen “er “, insan anlamına gelen “men “, Uygurca “karşı, yamaç “ anlamına gelen “ek “ kelimelerinin “er-men-ek = Ermenek “ birleşmesiyle ve “kahraman insanların yeri “ anlamında açıklanma gayreti içinde oldukları görülüyor. Öncelikle, açıklanan sözcüklere yüklenen anlam, bütünüyle yanlış. Bu ve benzer açıklamalarla ile ilgili elde bir güvenilir belge/vesika var mı? Bildiğim kadarı ile yok. “Ermenek “ adının tarihi gelişimini böyle açıklayan sözde yazarların ve internet sitelerinin bu yanlıştan/bilgi kirliliğinden tez zamanda dönmesi doğru bir davranış olacaktır. Araştırma için internet sitelerine giren gençler/öğrenciler bu yanlışları doğru kabul edip yazımlarında ve sözlü sohbetlerinde malzeme olarak kullanıyorlar. Yanlış üzerine yanlış bina ediliyor.
Doğru olanı, yazılı kaynaklara bakarak, uydurma, yalan yanlış, güvenilir olmayan/belgesiz yazılara itibar etmemektir. “Ermenek” adının nereden geldiğini yerel olarak bizde ilk açıklayan Doç. Dr. Kamil İlisulu’dur.(1 ) Onun kitabında yeşillik, bağlık, bahçelik anlamında “İrem-nak” tan geldiğini, ikinci bir seçenek olarak da şehri fetheden Romalı komutan Germanikus’un adına izaveten Germenikopolis dendiğini şeklindedir.
Halit Bardakçı’nın Bütün Yönleriyle Ermenek, Sarıveliler , Başyayla “ adlı 2005 baskısı kitabında M.S. 30 yıllarına kadar Marassa veya Maraspolis olarak anılan kentin adı,daha Romalı komutan Germanikus’a izaveten “Germenikopolis” olarak değiştirilmiştir. Aynı eserde, Anadolu’nun tarihini ve coğrafyasını yazan Prof.W.RAMSAY Tarihi Kilikya Haritası’nda Ermenek’i Germanicopolis olarak gösterilir.
Yöremizin ünlü tarihçilerinden Prof. Dr. İbrahim Hakkı Konyalı, şehrin iyi bilinen adlarından birisi “Germanikapolis”dir diye yazar. “ Bazı tarihçiler bunun (Ermeni Şehri ) anlamına geldiğini söylüyorlar.(3) Bunu söyleyenler, Ermeni coğrafyacısı İnciyan ile Alichan (4)’dır. Bu adı şehrin fatihi Romalı kumandan Germanicius ‘un adından aldığı söylenir.
“Germanik” İslami devirlerde “Ermenak şeklini almıştır. 1940’lı yıllarda da Ermenek adını almıştır.(5) Bu şehrin klasik adlarından birisinin de Maraspolis (Maraspolla) olduğu söylenir.
Ermenek adının tarihi gelişimi içinde oluşumunu en kapsamlı araştıran Doç. Dr. Osman Doğanay’dır. Ermenek adının kökeni ile ilgili yazdığı makalede, bazı kasıtlı iddiaların aksine,Roma İmparatorlarından Caligula Glaudias veya Neron’un sıfatı olan Germanikus adından türemiştir.(6 ) Osman Doğanay’ın çalışmasın göre,
M.S. 17. Yılda kentin adı Germanikopolis olarak değiştirilmiştir.
Evliya Çelebi Seyahatnamesi’nde, kentin adı “Ermenak “ olarak geçer.
19.yy seyyahlarından Kinneir, 1818 yılında yayınlanan çalışmasında “Erminak “ şeklinde verir.
Sterret, Ermenek’ten bugünkü adıyla söz eder.
Kentin bilinen ilk Germanikopolis adından önce bir adı olmalıdır . Bunun ise Cllibanus ve ya Clibanum olabileceği düşünülmektedir.Alper Can tarafından yayınlanan “Kadim Bursa “ kitabında “ Roma İmparatoru Tiberius’un yeğeni ve tahtın varisi Germanicus’un M.S. 16’da beklenmedik şekilde ölmesi üzerine Anadolu’da pek çok kente onu onurlandırmak için Germanicpolis yaptılar.” (7 )
Germanicus, Roma imparatoru Augustus’un yeğeni ve imparator Tiberius’un övey oğludur. adı Germancius Julius Caesar Claudanus çağrıldığı adı yani lakabı da Germanicus’tur. Germanicus kuzeyde Germanya (Almanya)’da Ruhr, bilhare Weser nehri çevresindeki ormanlık ve bataklıklarda kazandığı zaferlerden dolayı onuruna Germanicus lakabı verilmiştir. Germanya’da İmparatorluk politikalarına uymayan sınır ihlalleri yapınca Roma’ya çağrıldı. Büyük törenlerle karşılandı ve Germanicus, M.S. 18. Yılında İmparator Tiberius tarafından Asya Seferi komutanlığına atandı. Anadolu’da Kapadokya e Kommagene krallıklarını yenerek bölgeleri Roma eyaletine dönüştürdü. Mısıra yaptığı gezi sırasında imparator Tiberius’a ait bazı ayrıcalıklar gasp etti. Ertesi yıl Suriye’ye geçti. Vali Gnaeus Calpurnius PİSO’nun Suriye valiliğini iptal ettirdi ve Roma’ya geri çağrılmasını emretti. Antakya’da zehirlenerek öldürüldü. ( 7 )Tiberius ya da Piso tarafından öldürüldüğü düşünülüyor. Bu olay nedeni ile PİSO yargılanıyor ve yargılanma bitmeden intihar ediyor. ( 8 ) Zaferden zafere koşan bu ünlü general Germancius’un ölümü İmparatorluk dünyasında büyük üzüntülere neden oluyor ve çoğu yerlerde kentlere onun adı veriliyor. Bunlardan biri de öldüğü yere yakın bir kent olan eski adı kesin bilinmeyen Cilibanum, Marasa ya da Maraspolis kenti olan şimdiki Ermenek’e Germanicus onuruna izafeten GERMANİCPOLİS dendiği ve kentin adının buradan geldiği akla yakın en önemli görüşün bu olduğu kanaatindeyiz.
Sonuç olarak, hiçbir tarihi vesikaya/belgeye bakmadan gelişi güzel senaryolarla bir kentin tarihi hakkında yalan yanlış bilgi aktarmanın doğru olmayacağını düşünüyorum. Ricamız bu yalan yanlış bilgileri sitelerine alan kurum ve kuruluşların yanlıştan dönmeleridir. 22.02.2017 Hasan ŞİMŞEK
__________________________________________________________________________
1) İlisulu. Doç. Dr. Kamil, Ermenek Kitabı, Ankara, 1961.
2)Bardakçı, Halit, Bütün Yönleriyle Ermenek, Sarıveliler, Başyayla,İst.2005 basımı.
3) Konyalı, İbrahim Hakkı, Karaman Tarihi, s. 686
4) Konyalı, İsmail Hakkı, y.a.g.e. s.686
4) Konyalı, y.e.g.e Sissounan (Kiliikya ), Venise,1885.290
5) Konyalı İsmail, Hakkı, y.a.g.e. s.686
6) Doğanay, Doç. Dr. Osman-Z. Korkmaz, İpek Yolu, Konya Ticaret Odası Dergisi, Özel Sayı, Aralık 2003. Antik Dönem Germanicopolis (Ermenek ) Araştırmaları ve Ermenek Adının Kökeni.
7) Can, Alper, Kadim Bursa,
8) Germanicuis Julius Caesar Claudianus, Vikipedi, Özgür Ansiklopedi.
