KMÜ Egitim Fakültesi Ögretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Özlem Sadi ile Arastirmaci Miray Uyar tarafindan hazirlanan ve KMÜ Bilimsel Arastirma Projeleri (BAP) Komisyonunca desteklenen arastirma kapsaminda Karaman Merkez Anadolu Liselerinde ögrenim gören 9. ve 10. sinif ögrencilerinin biyoloji derslerindeki basarilarinda etkili olan faktörler incelendi.
Arastirmada 428 Ögrenci Gözlemlendi
Karaman il merkezinde yer alan Anadolu Liselerinde ögrenim gören 428 ögrencinin katilimiyla gerçeklestirilen çalismada, biyoloji basarisinin ögrencilerin özyeterlik algisi ve özdüzenleyici ögrenme stratejileri (zaman ve çevre yönetimi, bilissel ve üst bilissel stratejiler) ile iliskili oldugu belirlendi.
Çalismada 236 (%55,1) kiz, 192 (%44,9) erkek ögrenci yer aldi. Ögrencilerin tamami her okulda ayni anda ankete tabi tutuldu. Arastirma boyunca tüm anketler bir ders süresi içinde tamamlanirken anket uygulamalari yapilmadan önce ögretmenlere gerekli açiklamalarda bulunuldu. Okul yönetimlerinden izin alinarak ögrencilerin bir yil içinde tabi tutulduklari alti biyoloji dersi sinavinin sonuçlari dersin ögretmenlerinden temin edildi.
Kendi Ögrenmesini Düzenleyen Ögrenciler Daha Basarili
Arastirmada, lise ögrencilerinin biyoloji dersi akademik basarilari ile derste özdüzenleyici ögrenme stratejilerini kullanmalari ve dersteki özyeterlikleri arasindaki iliskileri açiklayabilmek için yapisal esitlik modelinden yararlanildi.
Arastirmada ögrencilerin özyeterlik seviyesinin yüksek olmasinin özdüzenleyici ögrenme stratejilerini kullanmalariyla dogrudan iliskili oldugu saptandi. Ayrica, üst bilissel ögrenme stratejilerini etkili kullanabilen ögrencilerin çalisma zamanlarini ve çevrelerini de etkili bir sekilde kullanabildigi gözlendi. Arastirmada bu ögrencilerin ayni zamanda biyoloji dersindeki akademik basarilarinin daha yüksek oldugu tespit edildi.
Yrd. Doç. Dr. Özlem Sadi: “Öz yeterlik basariyi ve katilimi etkiliyor”
Arastirma sonuçlarini degerlendiren Yrd. Doç. Dr. Özlem Sadi, “Biyoloji dersindeki performanslarinin, kendi basarilari üzerinde etkili bir faktör oldugunu düsünen ögrenciler, biyoloji dersinde kendini yetersiz hisseden ögrencilerden daha basarili oluyor. Ayrica öz yeterlik algisi yüksek ögrenciler, biyoloji dersinde herhangi bir güçlükle karsilastiklarinda sabir ve azimle bu engelin üstesinden gelmeye çalisiyorlar, çünkü basaracaklarina olan inançlari diger ögrencilere oranla daha yüksek. Kendilerine duyduklari güvenle dersle ilgili zor görevler almaktan ve etkinliklere katilmaktan çekinmeyen, ögrenmeyi bilen, ögrenme stratejilerini kullanabilen bu ögrenciler daha basarili oluyor.” seklinde konustu.
“Egitimcilere çok büyük sorumluluklar düsüyor”
Arastirma bulgularina göre biyoloji dersinde, siniftaki performansiyla ilgili kendine güvenen ögrencilerin, performansindan süphe duyan ögrencilere oranla daha basarili oldugu tespitinde bulunan Yrd. Doç. Dr. Özlem Sadi, “Bu durumda ögrencilerin sinif içerisindeki öz yeterlik algilarini gelistirmeleri, kendilerine güvenmeleri, basarabileceklerine inanmalari gerektigini ortaya koyma noktasinda dersin ögretmenlerine çok büyük sorumluluklar düsüyor. Bu nedenle ögretmenlerin, bilissel stratejiler hakkinda yeterli bilgiye sahip olmasi ve ögrencilerine de stratejiler hakkinda bilgi vermesi gerekmektedir.” dedi.
Yrd. Doç. Dr. Özlem Sadi ayrica ögretmenlerin, ögrencilere güdülenme ve ögrenme stratejileri hakkinda bilgi vermelerinden önce kendilerinin etkili bir sekilde egitimden geçmis olmalari gerektigini belirterek, “Biyoloji derslerinde ögrencilerin basarisini ve katilimini arttirmayi hedefleyen egitimciler için özyeterlik algisi önemli bir odak noktasi olmali. Ögretmenlerin yani sira program gelistirme uzmanlarinin ve rehber ögretmenlerin güdüsel degiskenlerin ögrenci basarisini tahmin etmede ne kadar etkili olabileceginin farkina varmasi ve özellikle basariyi arttirabilmek için bu güdüsel degiskenlerin seviyesini arttirmanin yollarini, ögrenci profillerini çok iyi analiz ederek aramasi son derece gereklidir.
Egitimciler ve uzmanlar stratejilerden egitim sürecinde nasil yararlanabilecekleri üzerine yogunlasmalidirlar.” diye konustu.