“Alanya, Anamur, Konya arası,
Toroslardan eser yeli Türkmenin
Yıllar oldu kalpte gönül yarası
Asya’dan geliyor dalı Türkmenin.”
Taşeli ve Türkmenleri özetleyen bu dizeler, Torosların gönül güneşi, Karacoğlan’ın hemşerisi Sarıveliler İlçesinin Karacoğlan’ı Mustafa Ertaş Hocam son olarak büyük bir emekle yazdığı ORTA TOROSLARDAN YÜKSELEN SES Ermenek- Sarıveliler- Başyayla” adlı kitabını bana da gönderme zahmetinde bulunmuş. Kendisine teşekkürlerimi şu “HEY GİDİ KOCA TÜRKMEN” başlıklı yazımla bildirmek istedim.
1980 yıllarından beri Alanya ve çevremizin tarihi, folkloru, kültürü ve vatanlaşma macerası benim hep ilgimi çekmiştir. Özellikle Aksu öğretmen Okulunda başlayan edebiyat ve şiire olan ilgim, edebiyat ve hukuk fakültelerinde giderek artmıştı. Ülkemizin çeşitli yerlerinden sonra Alanya Lisesinde Müdürlük görevine başlayınca Alanya’nın sahip olduğu konumu, tarihi ve kültürel zenginliklerinin iyice farkına vardım. 1981’de “Kaygusuz Abdal ve Çevre Kültürünü Araştırma Derneği” adıyla kurduğum ilk kültür derneğini, 1992 yılında ’de 12 arkadaşımla Alanya Kültür-Sanat ve Turizm Vakfı’na dönüştürerek çalışmalara başladık.
Bu arada vakfımızın düzenlediği tarih ve kültür seminerlerinde tebliğ sunan birçok akademisyen, araştırmacı, şair ve yazarlar gibi, her seminerimizde bir tebliğ sunan sevgili Şair Mustafa Ertaş’ı da tanıma şansına erdim. Mustafa Ertaş, hiç şüphesiz, çoğu insana nasip olmayan, bitmez tükenmez bir sevda ile Alanya’dan Sarıveliler, Ermenek ve Başyayla’ya uzanan yörenin dağlarını, yollarını, Taşelı’nin yetiştirdiği büyük halk ozanı Karacoğlan’ı ve dünden bugüne yaşanan sosyal olaylarını yarı şiirleştiren, yarı konuşturan bir üslup ile kaleme almış.
Uzun yıllar, yurt dışında ve yurt içinde öğretmenlik yapmış fakat doğduğu Sarıveliler kentini ve yöresini hiç unutmamıştır. Yazılarıyla, şiirleriyle ve basınla hiç ilgisini kesmemiştir. Sarıveliler ve çevresinin, her şeyi ile ilgilenmiş, tarihini, yollarını, dağlarını araştırmış, yetişen önemli şahsiyetleri ve halkıyla sosyal ilişkilerini sürdürmüş, yazmış, şiirleştirmiş. Özellikle büyük doğa ve aşk ozanımız Karacoğlan üzerine Taşelinde yaptığı araştırmalar sonucunda elde ettiği yeni yeni şiirleri, cönkleri kitaplaştırmış, ilim dünyasında yeni ufuklar açmış ve aldığı ödülü hak etmiştir.
Ayrıca hiçbir araştırmacının yapmadığı önemli bir işi yapmıştır. Sarıveliler ve çevresinde Karacoğlan şiirlerinde geçen yer adlarının tespit etmesi, hele ALSAV olarak benim de ziyaret ettiğim mezarının Sarıveliler Ulucami Haziresinde keşfedilmesi önemli bir yeniliktir.
Mustafa Ertaş, Karacoğlanvari lirik şiirleriyle hatırı sayılır bir ozanımızdır. Ayrıca önemli araştırmaları sonucunda “Taşel’inde Torosların Gönül Güneşi Karacoğlan” kitabını yazarak, “Karacoğlan’ı Sarıveliler İlçesine getirmiştir.” diyebilirim.
Mustafa Ertaş, son olarak binbir emekle yazdığı ORTA TOROSLARDAN YÜKSELEN SES Ermenek- Sarıveliler- Başyayla” adlı kitabını kazandırmıştır.
Taşeli yöremizi anlatan baş eser özelliğindeki bu kitap insan gücünü ve sabrını aşan, bilim adamı ve araştırmacı özverisi ve özenini gösteren bir çalışma örneğidir. Yıllarca Taşeli’nde yaptığı araştırmalarda bölgenin antik dönemine ait geniş bilgiler de verilmiş. Eti, Luvi, Frigler, Lidyalılar, Roma, Bizans antik dönemlerini inceledikten sonra Türk kavminin tarihini ve dönemlerinde yarattıkları medeniyet eserlerini okuyucuya sunmayı bilmiştir.
1071 Malazgirt Zaferiyle birlikte Anadolu’ya akan Türkler, özellikle Anadolu Selçuklu Sultanı Büyük Alâeddin Keykubat’ın, 1221 tarihinde Alanya’yı almasından itibaren,
çok sevdiği Yörük Türkmenlerini Toroslar’a yerleştirme macerasını, ülkeye yaptıklarını, Benim yazdığım:
“Her taraf kervansaray, han, hamam oldu
Anadolu bir baştan bir başa tamam oldu
Ey Ulu Keykubat sen adın gibi yücesin
Hemen imar ettin ülkeyi necisin nicesin?”
şiirini hatırlatırcasına, hiçbir noksan bırakmamıştır. Selçuklu, Karamanoğulları ve Taşeli tarihi dönemlerini bir tarihçi titizliği ile sıralamıştır. Nur Sofi liderliğinde 1228 yılından Ermenek merkez olmak üzere, Taşeli yöresini Karamanoğulları Beyliğine verdiğine dikkat çekmiş. Medeniyetlere eşiklik yapan, mavi sularıyla hayat veren sahilin kuzeyinde Toroslar arasına sıkışmış Sarıveliler ve Ermenek yerleşkelerini, yalçın kayalarını, pınarlarını, çağlayan sularını hiç birini ihmal etmeden sabırla araştırmış ve kitabına aktarmış.
“Şu Taşeli Nur Sofi’ye verildi
Düşmanların yok edildi Ermenek,
Karaman Beyliği burada kuruldu
İlk Başkenti Ermenek’tir Ermenek. diyen Şair Ertaş, Taşelı kitabında, bugüne kadar bilmediğimiz birçok önemli bilgileri detaylı olarak vermiştir.
Bunlardan birinde, Karamanoğlu Mehmet Bey’in 13 Mayıs 1277 tarihinde: ”Bundan sonra sarayda, dergâhta, mecliste, meydanda Türkçe’den başka dil konuşulmayacaktır.” fermanı ile Türk Dili ve Türkçeyi, Arapça, Farsça dillerinin boyunduruğundan kurtararak resmi devlet dili ilan ettiğini ve her yıl dil bayramı olarak kutlandığına dikkat çekmektedir.
Yine, “Atatürk’ün annesi Zübeyde Hanım’ın soy kütüğünün Ermenek’te “CELAL” mahallesine dayandığını, Yekta Güngör ÖZDEN tarafından “ZÜBEYDE HANIM’ın memleketi ERMENEK’ten, güzel bez torbalar içinde getirilen toprağın ANIT KABİRDE ATATÜRK ‘ün mezarına konduğunu” kitaba aktarmıştır.
“Tarihte İç-İldi şimdi Taşeli
Sancak merkeziydi bilinsin Ermenek,
Firan kalesinin olsaydı dili
Neler anlatırdı neler Ermenek.” diyerek övmeyi hak eden Ermenek, Sarıveliler ve Taşeli’nin, Karacoğlan’dan sonra birçok şair, ozan yetiştirdiği ve aynı geleneği sürdürdüğüne tanık oluyoruz. Her ileri gelenin şair ruhlu olduğunu, edebiyat ve şiir sanatıyla uğraştığını, öğreniyoruz.
Ancak sayabildiğim, Fil Ahmet, Ahmet Tufan Şentürk, Hasan Şimşek,
M. Zeki Akdağ, Âşık ihrakî, Hasan Rüştü, Benim Selçuk Eğitim Enstitüsünden feyz aldığım folklor dersi öğretmenim şair ve yazar Ali Gündüz Gürgen,oğlu Sonay Gürgen ve yine örnek aldığım, Hisar Dergisi kurucusu şair Mehmet Çınarlı’yı kitapta görmek beni oldukça mutlu etti.
Yine bir taraftan şair, diğer taraftan Cumhuriyet Türkiyesi’nin önemli ve çeşitli makamlarında hizmet vermiş… Prof. Dr. İbrahim Ceylan, Prof. Dr. Tahsin Kesici, Mustafa N. Toker, Dr. Erol Sezer, Uğur Sözkesen, arkadaşım Selahattin Baysal, Vacit Atalık, Dr. Lütfi Doğan, Sami Tunca, Ahmet Alparslan, Ali Okutan, Reşit Keskin, Habib Çalışkan, Ecz. Emin Hami Koçaş, Kur. Alb Sadi Koçaş, Osman Ertaş, Dr. Ahmet Keleşoğlu, Dr. Mehmet Sönmez, Halit Bardakçı, Ahmet Arslan… gibi sayısız ünlü şahsiyetlerin yetiştiğini görüyoruz. Unutulmadan yine şair ruhlu bu hizmet adamlarının biyografilerini yazmak güzel olmuş.
Diğer taraftan köylü şehirli demeden birçok kişi ile konuşarak yörenin kültür ve folklorunu kaleme almış, sergilemiştir.
Mustafa ERTAŞ Hocamın, uzun yılların emeği olarak yayınlanan “ORTA TOROSLARDAN YÜKSELEN SES Ermenek-Sarıveliler-Başyayla” kitabı, tarih, dil, kültür, sosyal hayat ve turizm araştırma ansiklopedisidir.
Taşeli yöresindeki Ermenek, Sarıveliler ve Başyayla yerleşkelerinin tarihi, kültürü ve folkloru üzerine tuttuğu bu aynayı kitaplaştırmasını çok önemli sayıyorum. Bir yazar, şair ve araştırmacı olarak, fazla uzatmadan, değerli hocam ve arkadaşım, yazar ve şair Mustafa Ertaş’ı bir daha kutluyor, çalışmalarının devamını diliyorum.